Nhân viên chẳng ai thích bỏ tiền ra hoặc khúm núm mang quà đến tặng sếp (Ảnh minh họa) Phải tách “tặng quà” và “hối lộ” Thưa GS, dịp Tết Nguyên đán năm 2014, Ban Bí thư lại vừa có nhắc nhỏm, yêu cầu cấp dưới không tặng quà cấp trên. Phải chăng, chuyện tặng quà tết ngày nay đang có biến tướng “kẻ yếu cống nạp, luồn cúi kẻ mạnh” chẳng thể kiểm soát nổi nên chúng ta phải cấm?
Cần phải nói rõ, nội dung cấm tặng quà nằm trong chỉ thị về việc thực hành kiệm ước, chống lãng phí và tổ chức các hoạt động nhân Tết Nguyên đán nói chung. Tuy nhiên, do báo chí đặc biệt quan hoài đến yêu cầu “cấm tặng quà” hơn các nội dung khác nên chỉ thị này bởi thế “được đặt tên” là chỉ thị cấm tặng quà. Bàn về chuyện cấm tặng quà, phải với ý tức là Ban Bí thư chỉ thị cho các tổ chức Đảng, từ các tổ chức Đảng ra các tổ chức Nhà nước rằng không dùng ngân sách quốc gia để tặng quà, biếu xén lẫn nhau… thì đó là điều hoàn toàn đúng. Thế còn nếu hiểu rộng ra hơn nữa là cấm mọi hình thức tặng quà của người cấp dưới đối với cấp trên thì “có vấn đề”. Bởi khó có thể kiểm soát được việc ai tặng quà cho ai… Chỉ thị “nghiêm cấm mọi hình thức tặng quà Tết cho cấp trên” đưa ra vào thời khắc này nhận được sự nhất trí của nhiều người dân. Tuy nhiên, nhiều quan điểm lo ngại rằng, Chỉ thị trên làm mất đi lề thói tặng quà cho nhau - nét văn hóa đẹp của người Việt? Chuyện tặng quà nhau thuộc về văn hóa. Bất kỳ một dân tộc nào cũng có văn hóa tặng quà. Ở Việt Nam, tặng quà là truyền thống văn hóa tốt đẹp có từ lâu đời, bởi thế không có lý do gì mà bỏ; truyền thống này cần phải giữ gìn và phát huy. Giả dụ việc tặng quà biến tướng thành biếu xén, đút lót cải dạng làm ô nhiễm môi trường xã hội... Thì phải tách ra xử lý riêng. Không nên chỉ vì đánh con chuột mà đập vỡ cái bình quý. Đáng tiếc là cái cách làm như thế ở Việt Nam khá phổ quát. Tức là cứ cái gì người ta không quản lý được thì cấm. Việc cấm đó không những không hợp lý mà còn làm hỏng những chuyện khác. Tỉ dụ như, với Nghị định 145 của Bộ VHTTDL quy định về việc không tặng quà, biểu trưng (logo), không được cài hoa, đeo nơ trong các lễ kỷ niệm, nghi thức trao tặng, đón nhận hình thức khen thưởng, danh hiệu thi đua…, hiệu quả tằn tiện thì ít mà làm hỏng không khí lễ hội, làm giảm nhiệt huyết của những người tham gia lễ hội, dẫn đến sự mất mát về những truyền thống, giá trị văn hóa tốt đẹp thì nhiều. Không bổ nhậm kiểu “nhiều tiền là được” Việt Nam ta có bức tranh nổi danh của dòng tranh Đông Hồ "Đám cưới chuột". Có quan điểm cho rằng, bức tranh này phản chiếu quy luật “kẻ yếu cống nạp, quỵ luỵ kẻ mạnh để được yên thân”. Điều đó cũng cho thấy, văn hóa biếu xén, hối lộ không chỉ hiện mới có, thưa GS? Chuyện hối lộ, biếu xén... Thì ở đâu, bao giờ nó cũng có cả. Vấn đề là nó có trở thành hiện tượng tầng lớp rộng rãi và làm ô nhiễm môi trường xã hội hay không. Đặc biệt khi tầng lớp loạn ly, âm thịnh dương suy thì hiện tượng xấu xuất hiện nhiều hơn và mạnh lên. Trái lại, khi tầng lớp quản lý tốt, thanh bình thịnh trị, hiện tượng xấu sẽ giảm.
Theo GS. TSKH. Trần Ngọc Thêm, biếu xén, đút lót hoá trang làm ô nhiễm môi trường tầng lớp... Thì phải tách ra xử lý riêng (Ảnh minh họa: Tiền Phong) Theo ông, vấn nạn tặng quà ngày tết bắt nguồn từ cấp trên đòi hỏi hay cấp dưới muốn biếu xén để được yên thân? Vấn nạn xảy ra phải hội đủ cả hai nguyên nhân. Song có nhẽ căn nguyên cốt yếu là do sếp thích nhận quà. Nếu cấp trên không thích nhận quà, hãy tỏ thái độ dứt khoát. Kiên quyết không nhận thì còn ai dám biếu nữa. Viên chức chẳng có ai thích gì bỏ tiền ra hoặc khúm núm mang quà đến tặng sếp (trừ viên chức có tình cảm thật sự với sếp). Nhân viên “biếu quà to” chẳng qua là cùng bất đắc dĩ. Người ta nghĩ rằng có quà sẽ được sếp ưu đãi hơn, hoặc ai cũng có quà cho sếp, mình không có thì sẽ bị thiệt, bị trù. Thành ra, Nhân viên này, viên chức khác cứ phải chạy tất bật đi biếu quà tết là bởi mong muốn năm tới công việc tốt hơn. Thưa ông, Đảng và Nhà nước đã có quy định cấm đi chúc tết sếp, tặng quà tết... Nhưng ít ai thấy sếp nào từ chối hay nộp lại quà cho cơ quan chống tham nhũng? Người
Nói chung, nếu trong xã hội phổ thông tình trạng quà cáp biếu xén vụ lợi là tầng lớp vận hành một cách không thông thường. Ví dụ như lương không xứng với công sức bỏ ra hay cơ chế tài chính không ăn nhập... Nên đã phát sinh ra chuyện biếu xén trá hình dưới dạng tặng quà này như là một hệ quả thế tất. Vậy có biện pháp nào để ngăn chặn việc này không, thưa ông? Để chiến đấu chống nạn chống hối lộ, biếu xén thì rất đơn giản là phải đưa từng lớp trở lại vận hành một cách thông thường, đúng theo quy luật. Chẳng hạn như, lương phải trả cho xứng đáng với công sức người ta bỏ ra, chứ không phải là đồng lương chết đói. Hoặc bổ nhiệm quan chức đúng năng lực, nhân kiệt chứ không phải ai chạy nhiều tiền là được. Khi mọi thứ đã đích danh rồi thì pháp luật cũng phải được thực thi một cách nghiêm túc, tối dạ khắc sẽ giảm. Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!
|
Thứ Tư, 15 tháng 1, 2014
Cấm tặng quà tết: “Sếp không thích thì ai dám chia sẻ ngay biếu”
