Ngày người ta về với đất cũng được thầy tào xem rất cẩn thận
Khi người sống đã đưa người chết xuống một góc đồi nào đó. Lầy thụt đến bắp vế người. Mâm lễ ngoài thịt thà không thể thiếu một bát… phân non được lấy ra từ chính ruột của con vật. Một đứa mắc bệnh chết năm bốn tuổi. Vợ ông Dương sáu lần sinh nở nhưng chỉ nuôi được ba con thành người. Khờ trở nên một “đội quân tâm linh” có ý nghĩa động viên rất mạnh cho quân nhân chống chọi ngoan cường.
Ông là Hoàng Văn Dương mới đi thăm con ở ngoài xã về.
Phụ nữ tiếp tế lương tải đạn. Đợi một hồi chùng đầu gối thì thấy tiếng xối nước. Có lẽ nó đã quá yếu. Rét choàng thêm tấm chăn mỏng. Rửa chân ào ào ở cái máng đầu hồi. Nắng bụi mù trời. Phải lui lại nên có những đám tang để xác trong nhà ba. Một phần ba giữ lại dự phòng dẫn đi nó chết dọc đường hay mổ ra phát hiện ra lợn gạo.
Trời mưa đường vào bản đã hóa thành sông. Trưởng bản đã làm lễ thỉnh cầu thành hoàng làng. Cả bản Mọi huy động mỗi hộ 500. Theo người Tày ở đây cúng thế lũ lụt sẽ không bao giờ bò đến bản. Giờ chôn mà tương khắc với người sống là hại cho con cháu lắm. Vào những ngày như thế này con nít đi học trên lưng của cha mẹ.
Tiếng Tày. Pò là đồi. Về Bính Xá tôi nghe một chuyện duy nhất là thành hoàng làng Pò Háng được tặng thưởng vì thành tích tham gia kháng chiến Pháp. Giao thông cách trở. Thị uy thanh thế. Bỏ mặc lời can ngăn rất thành tâm kia.
Dê
Tôi chọn bản Mọi - Còn Phiêng - Ngàn Chả cho tuyến cuốc bộ của mình trong ánh mắt ái ngại của anh Trưởng công an xã: “Đến quần chúng tôi mùa này còn không dám vào đấy. Bảy ngày. Nhà Tô Văn Báo khác với nhiều hộ dân khác trong bản chỉ xếp những viên gạch lên chứ không trình.
Có những thôn người dân mất cả buổi mới ra được đến xã. Không biết nhà báo có đi được không?”. Cứu thương. Đứa út ngày nào giờ đã lấy chồng mà con đường vẫn còn lầy như cũ. Đường vào bản Mọi Con đường đất đi xuyên qua bản Mọi từ hồi đứa út nhà Hoàng Văn Vinh học mẫu giáo anh đã phải cõng nó.
Gia quyến trong những ngày ấy chỉ ăn trường chay đến cọng rau cũng không được dính mỡ. Người chết về đất bằng một cỗ săng buộc vào những cây dóc kết thành bè gia quyến lê la kéo.
Cảnh sắc Bính Xá Những thùng vũng nhôm nhoam. Trở về nhà họ mới được ăn mặn. Tôi ngoảnh lại thấy ông Dương người ướt lượt thượt. Thắng lợi nức lòng dội đến Việt Bắc. Dân quân xưa nay đã không còn nhưng bức trướng gốc hiện vẫn nằm trong bảo tồn tỉnh Quảng Ninh (khi xưa Đình Lập thuộc tỉnh Hải Ninh cũ - PV) như một chứng tích của thời mà Thần thánh cũng cùng cả nước ra trận.
Một người đàn ông đứng tuổi đang hặm hụi băng dốc. Mưa ruộng cày cũng phải vái chào về độ lầy lội. Ngay tại đình Pò Háng.
Họ chỉ trả gia chủ hai phần ba tiền. Ở bản Mọi. Gia tư nhà anh Báo có cái ti vi cũ đặt chông chênh trên một chồng gạch và một con chó già đã rụng gần hết răng. Lợn cho tổ chức giỗ họ đều do cụ tổ quy định. Bên trái thêu dòng chữ: "Chính phủ chủ toạ Hồ Chí Minh hoàng dự" (Chính phủ chủ toạ Hồ Chí Minh phong).
Mấy hôm nay mưa gió sập sùi. Hồi kháng chiến chống Pháp. Hỏng cả má rồi nghĩ quẩn treo cổ chết. Bệnh tật không tìm đến con người và mùa màng sẽ quanh năm tươi tốt. Làm thất bại cả phi cơ. Láng giềng chứ không bán được
Kê gạch tiện so với trình đất bởi trình khi muốn làm nhà mới phá ra là một đống đất còn xếp gạch thế này khi làm mới gỡ ra vẫn nguyên một đống gạch. Mấy hôm nay con chó không còn thấy vục mặt vào bát cháo như mọi hôm nữa. Hễ có gió bão là cả gia đình anh co rúm lại vì sợ tường sập. Dân binh du kích cầm súng. Xốc ba lô tôi bắt đầu cuộc leo dốc mà đích đến là Ngàn Chả.
Ở giữa rừng. Tạm gọi là cho khỏi lầy. Bản Mọi có 76 hộ Tày. Trong trận chiến đánh tiểu đoàn Âu Phi bủa vây. Bò. Ngày chôn. Bức trướng bằng vải đỏ ở giữa có thêu mấy chữ vàng "Kháng chiến hộ ủng" tức ủng hộ kháng chiến. Pháo binh hùng mạnh của giặc Pháp. Trời mưa khoác thêm cái áo mưa. Bốn. Năm ngoái quốc gia tương trợ ít xi măng.
Chưa bao giờ quốc lộ 31 được thảm nhựa mà vẫn chỉ là con đường đất. Chanh.
Khi tôi đến nhà bí thơ Vi Văn Lực vẫn đóng cửa im ỉm. Những già làng. Pò Háng có nghĩa chợ họp trên một quả đồi. Ở hậu cứ người già. Đến con lợn muốn bán thợ ba toa phải vào bản dắt bộ ra. Con đường lầm lội khiến cho cả nhà anh phải di tản lên cái lán ở gần trường măng non của xã để đỡ phải cõng con đi học trong những ngày mưa lội.
Đến ngay việc chọn trâu. Con đường lầm lội khiến cho dân bản muốn đi đâu phải dậy từ ba giờ sáng cuốc bộ lúc con gà rừng còn chưa gáy rộ đón chuyến ô tô độc nhất trong ngày từ bản Chắt về thị trấn Đình Lập qua vào lúc năm giờ sáng. Giương cờ. Đường vào những bản gần xa như đã bị cắt đứt. Gõ trống. 000 đồng để làm mấy chục mét đường qua con suối
Chuối. Mất cả tai. Cung đường này do chuyên gia Trung Quốc chỉ đạo làm năm 1966 để chuyển hàng hóa tiếp vận vào Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ. Bên phải thêu dòng chữ: "Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tam niên" (Năm thứ ba niên hiệu nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa).
Con cháu cứ vậy mà làm theo ít khi được đổi sang thứ khác. Háng là chợ. Biết anh đã về. Hồng trồng trong vườn dù rụng nhan nhản dưới gốc cây cũng chỉ đem biếu con cháu.
Tiện như vậy nhưng nhà xếp gạch không vững chắc cho lắm. Những hầm hố đỏ au. Người ốm đi viện trên cái chăn chiên buộc vào một khúc tre già do người thân khiêng. Không xe pháo nào có thể đến được. Nơi thành hoàng làng cũng thành chiến sĩ Từ thị trấn Đình Lập (huyện Đình Lập. Khi quân nhân. Tóc bê bết nước mưa chạy lại đưa một cây gậy và kèm một lời chúc. Bùn đất kết lại dính tựa bánh giầy mới giã đã giữ chặt mọi thứ giày dép để khách bộ hành chỉ còn có mỗi đôi chân trần.
Kỳ lạ hơn ở ngôi đình Pò Háng hàng năm tồn tại phong tục giết trâu bò rồi cúng thành hoàng. Thành suối. Giờ đoạn đường bê tông dài chừng vài lưng con trâu ấy đã xuống cấp sắp hỏng mà nợ đóng góp để làm có nhà vẫn chưa xong.
Vác gươm xông trận. Khoác áo mưa. Một đứa đau bụng chết năm hai tuổi. Năm. Đội mưa về bản Mọi. Kể từ đó đến nay đã hơn bốn mươi năm. Nùng. Quốc lộ 31 có lẽ là một quốc lộ xấu kỷ lục ở nước ta. Bính Xá trực thuộc khu cứ Nà Thuộc. Trên 60% nghèo. Khi ra đến cuối dốc Mọi.
Một ngôi nhà ở bản Một Huân chương Chiến công hạng Ba được trao tặng cho quân và dân khu căn cứ kháng chiến Nà Thuộc và một bức trướng độc nhất được phong tặng vị thành hoàng. Nghe tiếng gọi ồi ồi. Người nhòm đình Pò Háng Bính Xá có 14 thôn bản.
