Grand Canyon - "bản anh hùng ca" của giang sơn cờ sao

Grand Canyon là một khe núi dốc được tạo ra bở sông Colorado ở tiểu bang Arizona của Mỹ. Grand Canyon nằm trọn gần như trong Vườn nhà nước Grand Canyon – đây là một trong những vườn Quốc gia trước nhất được thành lập của Hoa Kỳ. Hẻm núi Grand Canyon bị sông Colorado cắt tạo nên một khe núi với độ dài 446 km, rộng 0,4 - 24 km và sâu hơn 1600 m. Đây là hẻm núi vĩ đại nhất thế giới cả về độ rộng lớn, độ sâu và độ dài... Vẻ hùng vĩ, mênh mông và màu sắc độc đáo, lạ thường của Grand Canyon khiến du khách khi đến tham quan hẻm núi này có cảm giác như đang lạc vào một hành tinh xa lạ, không còn ở trên trái đất nữa. Những ngọn núi nơi đây có dạng hình rất kỳ lạ với những vân đá rất đều nhau và kỳ vĩ. Nước, gió và thời kì đã góp phần tạo trên bề mặt của nó những lớp đá, hình thành một dạng địa chất khôn xiết đặc biệt. Grand Canyon cũng có hệ động thực vật khôn xiết phong phú với nhiều loài cây quý, các giống sóc, chồn, mèo rừng, cáo xám và cừu hoang mạc… Giữa cao nguyên bát ngát, mặt đất bỗng sụt xuống tạo thành một lòng chảo khổng lồ, sâu hoắm, đầy những vết cắt dọc ngang. Từ lòng chảo đó mọc lên ối những ngọn núi đá màu nâu đỏ, hình thù tựa như những ngôi đền cổ, nằm chập chồng bên nhau. Hàng tỉ năm trước, nơi đây từng là đại dương xanh thẳm, nằm lọt thỏm giữa đất liền Bắc Mỹ cổ và lục địa đai đảo. Cách đây gần 2 tỉ năm, sau một loạt các kiến tạo địa chất, hai đất liền này đâm vào nhau, tạo ra đất liền Bắc Mỹ hiện tại. Áp suất và độ nóng sinh ra từ sự va đập này đã khiến những lớp đá cổ bị đổi màu, đen sẫm lại, trở thành lớp đá nền của Grand Canyon. Hiện tại, du khách có thể dễ dàng được chiêm ngưỡng tầng đá cổ màu nâu thẫm nằm ở chân các ngọn núi trong Grand Cayon. Sự va đập giữa hai đất liền đã giúp hình thành nên dãy núi Rocky (Rocky Mountains) và cao nguyên Colorado (gồm các bang Utah, bắc Arizona, tây Colorado, và một phần New Mexico của Mỹ hiện tại) vào khoảng 70 triệu năm trước. Nó đồng thời cũng tạo ra những vết nứt gãy trên cao nguyên Colorado, khởi đầu cho sự hình thành Grand Canyon Tuy nhiên, phải hơn 65 triệu năm sau (tức khoảng 5 - 6 triệu năm về trước), Grand Canyon mới xuất hiện. Chính dòng sông Colorado, chảy từ dãy Rocky Mountains ra Vịnh California trong hàng triệu năm, đã mở mang và đào sâu những vết nứt gãy trên cao nguyên Colorado, tạo ra Grand Canyon. Ngày nay, con sông nhỏ mang đầy phù sa của cao nguyên Colorado vẫn đang âm thầm đêm ngày làm nhiệm vụ mà nó được phó thác từ hơn 5 triệu năm trước. Sông đi đến đâu, đá tan, núi lở đến đó, nhưng nhờ thế mà Grand Canyon ngày càng rộng hơn, sâu hơn, đẹp hơn. Grand Canyon có đến 12 tầng đá cổ, rất dễ phân biệt qua sự chuyển màu từ đỏ vàng sang đỏ tươi, đến nâu đỏ và nâu đậm trên các ngọn núi. Tầng cổ nhất nằm dưới chân núi có tuổi đời khoảng 1,84 tỉ năm, tầng mới nhất nằm trên đỉnh núi có 270 triệu năm tuổi. (Trái đất được cho là hình thành cách đây khoảng 4,5 tỉ năm) Sang hàng triệu năm chịu sự bào mòn của mưa, gió và dòng sông Colorado, Grand Canyon hiện có rất nhiều hình thù kỳ lạ. Ở nhiều nơi, các ngọn núi tựa như những ngôi đền, những lâu đài, thành quách hàng triệu năm tuổi nằm ẩn hiện trong sương. Du khách đến với Grand Caynon thường thích ngắm cảnh từ South Rim, một tháp cổ được xây dựng ở làng Grand Canyon hay đi dạo dọc bờ sông Colorado, con sông đã làm sói mòn những ngọn núi đá qua cả triệu năm. Đặc biệt, đến với khu vực Arizona này, bạn còn có thể tham dự vào hoạt động tài xế đạp trên vách đá hay cưỡi ngựa vô cùng thích thú. Chi Na (TTVN)