Theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2012, trong tổng số 840,2 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư toàn từng lớp, thì vốn đầu tư từ khu vực quốc gia, bao gồm vốn ngân sách quốc gia, vốn trái khoán chính phủ, vốn tín dụng quốc gia và vốn của DN quốc gia chiếm 381,22 ngàn tỷ đồng.
Còn trong 6 tháng đầu năm nay, khu vực quốc gia đã đầu tư trên 166 ngàn tỷ đồng trong tổng số 448,6 ngàn tỷ đồng vốn đầu tư toàn từng lớp. Với nguồn vốn đầu tư của khu vực quốc gia đồ sộ như vậy, chủ toạ Nguyễn Sinh Hùng cho rằng: “Thất thoát cũng từ đây mà ra, phao phí cũng từ đây mà ra, tham nhũng cũng từ đây mà ra”. do vậy, tham dự vào Dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi mới nhất tại Phiên họp thứ 19 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chủ toạ Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị, Luật Đấu thầu sửa đổi phải bịt được mọi lỗ hổng để tránh thất thoát, phao phí, tham nhũng. “Có bao lăm công trình xây dựng bằng nguồn vốn quốc gia thực hành đúng tiến độ, không tăng tổng mức đầu tư, mà vẫn đảm bảo chất lượng? Có bao lăm cuộc đấu thầu không có hiện tượng thông thầu, quân xanh - quân đỏ, bán thầu, thụ động?”, ông Hùng đặt câu hỏi và đề nghị Luật Đấu thầu sửa đổi phải vừa chống thất thoát, phao phí, vừa tạo điều kiện cho DN có đủ tiềm lực về tài chính, năng lực kỹ thuật, nhân lực, kinh nghiệm thực hành các công trình đầu tư bằng vốn quốc gia. Chỉ tính riêng công trình, dự án liên lạc, thủy lợi, y tế, giáo dục, ký túc xá sinh viên dùng nguồn vốn trái khoán chính phủ tuổi 2006 - 2012, theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng mức đầu tư đã được điều chỉnh từ 409.415,5 tỷ đồng lên 684.794,5 tỷ đồng (tính đến thời khắc giao kế hoạch 2012). Tình trạng nâng tổng mức đầu tư, theo ông Hùng, là không chấp thuận được. “Khi tham dự bỏ thầu, nhà thầu phải tính đến mọi nhân tố từ việc điều chỉnh lương căn bản theo lịch trình đến tốc độ trượt giá trên ý thức lời ăn lỗ chịu, chứ không có chuyện lời ăn, thua lỗ hoặc lời ít, thì lại yêu cầu tăng tổng mức đầu tư. Luật Đấu thầu sửa đổi phải quy định rõ vấn đề này”, ông Hùng chỉ đạo. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, ông Phùng Quốc Hiển nhận, hồ hết các dự án, công trình dùng nguồn vốn quốc gia đều bị phao phí do kéo dài thời kì thi công và nâng tổng mức đầu tư. Ông Hiển cho rằng, căn nguyên chính dẫn tới tình trạng này là khi tổ chức đấu thầu không chọn lựa được nhà thầu đủ tiềm lực tài chính, năng lực thi công, kinh nghiệm thực hành dự án, công trình. “Nhiều nhà thầu trúng thầu với khối lượng rất lớn, nhưng khả năng để thực hành rất thấp. do vậy, Luật Đấu thầu sửa đổi phải quy định rất chặt việc chọn lựa nhà thầu. Tuy nhiên, để tạo điều kiện tiện lợi cho DN có đủ năng lực và thích hợp với thực tế, nên giao Chính phủ quy định chi tiết cụ thể về vấn đề này”, ông Hiển nói. Vẫn theo ông Hiển, tình trạng bỏ thầu thấp để trúng thầu, sau khi trúng thầu kéo dài thời kì thi công đợi cho đến khi có sự đổi thay về giá; nhà thầu trúng thầu sau đó ký giao kèo với nhà thầu phụ, bản chất là bán công trình; nhiều dự án, công trình vừa hết thời kì bảo hành, thậm chí vừa bàn giao xong đã bị hỏng, diễn ra khá phổ thông. Muốn khắc phục tình trạng này, theo ông Hiển, một mặt, khi đấu thầu không quá nặng về việc chọn lựa nhà thầu bỏ giá rẻ; mặt khác, phải quy định xử phạt thật chém đẹp, có chế tài xử phạt thật nặng đối với nhà thầu vi phạm trong quá trình đấu thầu, nhà thầu vi phạm trong quá trình tổ chức thi công để nâng cao chất lượng công trình, đảm bảo công trình thi công đúng tiến độ và chống thất thoát, phao phí, thụ động. Trên thực tiễn, khai triển dự án đầu tư có rất nhiều gói thầu khác nhau, như gói thầu hỗn tạp bao gồm thiết kế và cung cấp vật tư, thiết bị; gói thầu thiết kế và xây lắp; gói thầu cung cấp vật tư, thiết bị và xây lắp; gói thầu thiết kế, cung cấp vật tư, thiết bị và xây lắp; gói thầu lập dự án, thiết kế, cung cấp vật tư, thiết bị và xây lắp trọn gói (chìa khóa trao tay). Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ông Cao Viết Sinh, đối với gói thầu trọn gói, thường không bị điều chỉnh tổng mức đầu tư, đảm bảo thời kì thi công, chất lượng công trình, nhưng chỉ có DN nước ngoài tham dự gói thầu này. Còn DN trong nước vì nhiều lý do khác nhau, nên hầu như chỉ tham dự các gói thầu khác, vì vậy dẫn tới tình trạng phải điều chỉnh tổng mức đầu tư. “Muốn khuyến khích được DN tham dự gói thầu trọn gói, thì điều kiện tiên quyết là tình hình kinh tế vĩ mô phải tương đối ổn định”, ông Sinh nói và cho biết, sẽ có cơ chế khuyến khích nhà đầu tư thực hành gói thầu chìa khóa trao tay để chống thất thoát, phao phí. Mạnh Bôn |
Thứ Hai, 15 tháng 7, 2013
“Con đê” chống tham nhũng, lãng phí
(baodautu.vn) Luật Đấu thầu sửa đổi (sẽ được Quốc hội duyệt tại Kỳ họp thứ 6), theo chỉ đạo của chủ toạ Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, ngoài việc khắc phục những hạn chế hiện thời, còn phải là “con đê” chống tham nhũng, thất thoát, phao phí.
